Becoming love with love (omslag hier beneden) heb ik pas een maand in mijn bezit. Ik was eigenlijk van plan op deze plek een heel ander boek te presenteren maar de uitwerking kostte meer tijd dan ik dacht, ik ging op vakantie naar Toronto en kwam met dit boek terug.
In een stadje net buiten Toronto, Dundas, leerde ik via vrienden de bibliofiele drukker William Rueter kennen. Een ongelooflijk aardige, enthousiaste en actieve man, eigenaar van The Aliquando Press, een private press die vergelijkbaar is met een margedrukker in Nederland. Will maakt al bibliofiele boeken en losse druksels vanaf 1963. Niet alleen drukt hij vanuit een grote variatie aan lettertypen op prachtige papieren maar hij verzorgt zelf de hout- of linosneden, hij vertaalt, schrijft voorwoorden en maakt de boekbanden. Hij is nu met pensioen maar in zijn werkzame leven was hij 33 jaar actief bij de Toronto University Press waarvan het grootste deel als hoofd van de ontwerpafdeling. Bij het verschijnen van het honderdste boek in The Aliquando Press stelde hij een hele mooie en zorgvuldige catalogus samen, The Aliquando Century, in offset uitgebracht maar met een door Will Rueter zelf gedrukt omslag.
Will Rueter heeft Nederlandse kunstzinnige roots. De bekende typograaf en kunstenaar Pam G. Rueter, die eveneens bekend werd door zijn houtsnedes, was een neef van Will’s vader. De zus van Pam Rueter, Maria Hofker-Rueter, was een grafisch ontwerpster die na haar vertrek in de jaren dertig van de vorige eeuw naar Bali ging tekenen en schilderen. Met haar had Will een hele goede band. Hij maakte verschillende boekjes met haar werk waaronder Three sketches of Baliuit 1987 dat ook in de collectie van het Meermanno Museum/Huis van het boek is opgenomen. Zijn band met Nederland blijkt uit veel van zijn werk. Vertalingen van Nederlandstalige auteurs, van Hadewijch tot Hans Lodeizen worden in Canada in prachtige bibliofiele uitgaven vervaardigd.
Becoming love with love bevat drie gedichten van Hadewijch, de nog altijd een beetje mysterieuze en ook mystieke dichteres uit de eerste helft van de 13de eeuw. Haar liederen en gedichten staan aan het begin van de Nederlandse poëzie en zijn vervuld van de liefde, een ode op de liefde. Hier een stukje vertaling uit het titelgedicht:
Suer ende doncker ende overwreet Sijn der minnen weghe in haere beghin; Eer sele met minnen dienste ghesteet, Faelgeert hi dicke ane den sin: Daer hi waent verliesen, hets al ghewin. Waer bi machmen dat bekinnen? Dats die en sparen meer noch min Dan al hen gheven in minnen. |
Bitter, dark, and desolate Are Love’s ways at the beginning; Before anyone becomes fulfilled in Love’s service He often feels desperate, Yet when he thinks he loses he wins. How is this experienced? By sparing neither much nor little, By giving oneself to Love. |
In de uitvoering is Becoming love with love (augustus 2009) een feest van gebruik van letters en papier. Om met dat laatste te beginnen: de omslag ‘is bound in “sun-printed” handmade Nepalese PN9 paper’ (hiernaast). Een papier, mooi om te zien en nog fijner om de delicate structuur aan je vingertoppen te voelen, Eigenlijk is het computerscherm niet geschikt om het weer te geven. De titel staat alleen op de rug op een geplakt papier. Het papier voor het binnenwerk is geschept Nideggen van het Duitse Zerkall, natuurlijk ogend, tegen het bruin aan. De vier linosneden die Rueter zelf vervaardigde, zijn gedrukt op handgemaakt Japansgozen kozo papier.* De Nederlandse tekst is gezet uit Unciala en gedrukt in respectievelijk blauw, olijfgroen en rood, de vertaalde Engelse tekst uit Palatino is net als Inleiding en overige tekst in zwart gedrukt.
Tenslotte laat ik hier rechts alleen een plaatje zien van het nog veel gevarieerder uitgevoerde Tout passe (januari 2009), dat ik vorige week van Will ontving. Het is een fantastisch mooie leporello en dat begrip besprak ik al in een ander stukje uit Op Eigen Titel.
* Er bevindt zich in Toronto een fantastische groothandel in handgemaakt Japans papier die werkelijk alles hebben wat op de traditionele manier nog door families in Japan wordt gemaakt: The Japanese Paper Place. Ze leveren tot in Amsterdam, firma Vlieger.